توضیحات
موضوع کتاب حاضر، بررسی آسیبهای بیولوژیکی و شیمیایی به اسناد است. این کتاب، دربارۀ عوامل بیولوژیک میکروارگانیسمی شامل قارچها و باکتریهای مسبّب آلودگی و فساد منابع کاغذی بحث میکند. مخاطبان این اثر، پژوهشگران و کارکنان حوزۀ مرمت و حفاظت منابع آرشیوی و کتابخانهای و دانشجویان رشتههای کتابداری، هنر، باستانشناسی و مرمت آثار تاریخی هستند.
اثر حاضر، مصوّر است و به زبان روان و علمی پژوهشی نگاشته شده است. مطالب کتاب در دو بخش کلی تدوین شده که طی آن ابتدا جنبههای عمومی آسیبشناسی عوامل بیولوژیک بررسی میشود و سپس خصوصیات زیستی عوامل میکروبی ایجاد کنندۀ فساد کاغذ تحلیل میشود.
به گزارش روابط عمومي سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوری اسلامی ایران اين كتاب كه به كوشش محمد قهري و با همكاري صديقه روحي تدوين شده است، به معرفی عوامل مختلف آسيب رسان به منابع و مواد آرشيوي و كتابخانهای می پردازد. اين عوامل، به طور كلی، در سه دسته فيزيكی، شيميايی و زيستی تعريف میشوند.
اين كتاب به تفصيل درباره عوامل بيولوژيك ميكروارگانيسمي شامل قارچها و باكتریهای مسبب آلودگی و فساد در منابع كاغذی بحث میكند و در فصول جداگانهاي خصوصيات زيستشناسی، روشهای جداسازی و شناسايی آنها از روی اسناد آلوده و يا آسيب ديده كاغذی، انواع و چگونگی اين آسيبها و روشهای كنترل و پيشگيری از آسيب را بيان میكند.
بخش اول اين كتاب با عنوان “جنبههای عمومی آسيبشناسی عوامل بيولوژيك” شامل كليات، ويژگیهای قارچها، مقابله با آسيبهای ناشی از قارچها، اشيای غيركاغذی تاريخی و فرهنگی، جنبههای بهداشت و سلامت كاركنان بخشهای حفاظت و مرمت است.
بخش دوم نيز با عنوان”خصوصيات زيستی عوامل ميكروبی مسبب فساد كاغذ و مواد سلولزی” شامل آشنايی با خصوصيات باكتریهای تجزيهكننده مواد سلولزی و آشنايی با خصوصيات ظاهری و ميكروسكوپی قارچهای آسيب رساننده است.
براي اين كتاب دو نمايه فارسی و انگليسی در نظر گرفته شده است. مخاطبان اين كتاب، پژوهشگران، كاركنان حوزه مرمت و حفاظت منابع آرشيوی و كتابخانهای و دانشجويان رشتههای كتابداری، هنر، باستانشناسی، مرمت آثار تاريخی هستند.
عوامل ميكروبی به دليل آنكه به آرامی موجب فساد و خرابی در اشيا و مواد كتابخانهای و آرشيوی میشوند و مانند حشرات يا جوندگان برای عموم قابلرؤيت نيستند و مشاهده آنان نياز به وسايل خاصي دارد، عوامل “زنده خاموش” ناميده میشوند.
کتاب «عوامل میکروبی آسییب رسان به مواد آرشیوی و کتابخانه ای» نوشتۀ «محمد قهری، صدیقه روحی» در 233 صفحه توسط انتشارات «سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران » بهچاپ رسیده است.